Wprowadzenie
W filmie autor wyjaśnia, czym jest “Mini ID Wallet” – uproszczona, pilotażowa wersja europejskiego cyfrowego portfela tożsamości (eID), która od 1 lipca ma służyć wyłącznie do weryfikacji wieku online. Skupia się wyłącznie na tej funkcji, nie zaś na pełnym zakresie europejskiego eID planowanym na 2026 rok. Podkreśla też, że w Polsce nie będzie ona obowiązkowa, bo używamy już od lat aplikacji mObywatel.
1. Chaos terminologiczny
Różne projekty mieszają się w mediach i komentarzach:
- European Digital Identity (eID) Wallet – pełny, unijny portfel cyfrowy z planowanym uruchomieniem 2026 r.
- Digital Euro Sandbox – środowisko testowe dla cyfrowego euro.
- Mini ID Wallet – jedynie do potwierdzania wieku, już od 1 VII 2025 w wybranych krajach.
Autor apeluje: nie mylmy tych rozwiązań, bo każde ma inne cele i zakres.
2. Dlaczego pomysł weryfikacji wieku jest problematyczny?
„Jeśli wymóg weryfikacji tożsamości ma dotyczyć usług innych niż rządowe czy bankowe, to ten pomysł jest bardzo ryzykowny, żeby nie powiedzieć wprost niebezpieczny.”
- Łatwość obejścia: jednorazowa implementacja w kilku państwach – wystarczy VPN, by ominąć ograniczenia.
- Wykluczenie cyfrowe: brak smartfona, brak dokumentu (dzieci bez zgody rodziców) – brak dostępu do usług online.
- Centralizacja biometrii: weryfikacja twarzy przy dodawaniu dokumentu może nie działać jednakowo na wszystkich typach urody czy starszych zdjęciach.
- Zaufanie do dostawców treści: portfel przekazuje tylko potwierdzenie pełnoletniości, ale serwisy mogą gromadzić nadmiarowe dane lub je niewłaściwie przetwarzać.
3. Technologia Zero-Knowledge Proof
Mini ID wykorzystuje ZKP – pozwala udowodnić, że jesteśmy pełnoletni, nie ujawniając daty urodzenia ani nazwiska:
- Portfel wysyła jedynie „masz ≥ 18 lat”.
- Ani serwis pornograficzny, ani państwo nie widzą pełnych danych.
Jednak:
„Każdy projekt, który w założeniach brzmi nieźle, może przerodzić się w coś strasznego – zarówno pod kątem technologicznym, jak i prawnym.”
Błędy ZKP i aplikacji mobilnych występowały już w unijnych certyfikatach COVID czy w mObywatelu.
4. Alternatywy: kontrola rodzicielska
Autor proponuje zamiast powszechnej weryfikacji:
- Edukację rodziców: jak skonfigurować kontrolę rodzicielską.
- Narzędzia sprzętowe i aplikacje: blokowanie aplikacji, limit czasu, monitoring treści.
„Zamiast przepalać środki na wątpliwe rozwiązania, rząd powinien uczyć rodziców, jak skutecznie chronić dzieci w sieci.”
Wnioski
- Mini ID Wallet dotyczy tylko weryfikacji wieku, nie jest obowiązkowy w Polsce.
- Rozwiązania unijne eID, Digital Euro i Mini ID to odrębne projekty o różnych celach.
- Wymóg cyfrowej weryfikacji może wykluczać niektóre grupy, być łatwy do obejścia i stwarzać nowe ryzyka prywatności.
- Technologia ZKP zapewnia ograniczoną prywatność, ale nie jest odporna na błędy implementacyjne.
- Skuteczniejsza ochrona dzieci to edukacja i kontrola rodzicielska, nie masowa weryfikacja online.
Tezy
- Standaryzowany europejski portfel cyfrowy to nie to samo co prosty “mini ID” do potwierdzania wieku.
- Wymóg weryfikacji tożsamości przez serwisy komercyjne otwiera drogę do nadużyć i niepełnej ochrony danych.
- Dzieci i osoby bez smartfonów mogą zostać cyfrowo wykluczone.
- Edukacja i narzędzia kontroli rodzicielskiej są pragmatyczną alternatywą wobec globalnej weryfikacji.
Dlaczego warto obejrzeć?
- Wyjaśnia, jakie różnice kryją się za hasłem „cyfrowe ID UE”.
- Pokazuje technologię ZKP w praktycznym kontekście weryfikacji wieku.
- Ostrzega przed nowymi ryzykami prywatności i wykluczeniem cyfrowym.
- Przedstawia konkretne alternatywy dla ochrony dzieci online.
- Ułatwia zrozumienie przyszłych zmian w prawie unijnym i ich skutków dla wszystkich internautów.