Koszmar Sde Teiman. Tajny ośrodek tortur na pustyni Negew — Piotr Zychowicz

Opublikowano

 

Streszczenie wartościowego materiału – do rozpowszechniania (dla poszerzenia zasięgów i w celach archiwizacyjnych, jeśli film zniknie z sieci).
Poniższy zapis to wierne, redakcyjnie uporządkowane opracowanie treści odcinka z serii „Agonia Gazy. Świadkowie mówią” (część 3). Zachowano sens wypowiedzi, kluczowe cytaty i wszystkie wątki merytoryczne. Przy każdym bloku wskazano, co jest [Fakt w materiale], [Ocena/komentarz w materiale] lub [Scenariusz możliwy w materiale] – zgodnie z zasadami przejrzystości.

Wprowadzenie do odcinka i źródło główne

[Fakt w materiale] Autor zapowiada trzecią część cyklu, uznając ją za „najbardziej szokującą”. Odcinek oparto przede wszystkim na raporcie izraelskiej organizacji praw człowieka B’Tselem pt. „Welcome to Hell” (pol. „Witamy w piekle”), opisującym warunki w ośrodku detencyjnym Sde Teiman (Negew) i innych izraelskich więzieniach. Raport ma dotyczyć „sieci obozów tortur”. (Link do organizacji i raportu: B’Tselem). (Haaretz)

[Fakt w materiale] Dodatkowo wykorzystano relacje i doniesienia mediów (m.in. izraelskich), w tym Haaretz, CNN, The Washington Post, a także inne materiały wskazywane w filmie (np. publikację Lee Mordech[a]i „Bearing Witness Gaza”).

[Ocena/komentarz w materiale] Autor uważa, że przedstawione świadectwa są „wstrząsające” i „z piekła”.

Studium przypadku 1: Sufian Abu Salech (Han Junis)

[Fakt w materiale] Zatrzymanie, przetransportowanie, bicie i kopanie (w tym w nogę), długotrwałe krępowanie i przetrzymywanie nago w zimnie, transport razem z ~80 osobami, brak możliwości poruszania się i rozmowy; w razie minimalnego ruchu – pobicia.

[Fakt w materiale] Narastający ból i infekcja nogi, opóźniona pomoc medyczna, następnie operacja – więzień budzi się po amputacji. Cytat: „Musisz wybrać: noga albo życie. To twój wybór.”

[Fakt w materiale] Po amputacji – brak właściwego leczenia przeciwbólowego, kary typu stanie na jednej nodze przez pół godziny; podczas wypuszczenia – skakanie o kulach bez kul („kazali iść samodzielnie”), ostatecznie odstawienie na przejściu Kerem Szalom.

[Fakt w materiale] Po zwolnieniu: życie w namiocie z rodziną, bez prądu i wody, rozpacz po utracie nogi, przy jednoczesnym stwierdzeniu braku związku z Hamasem.

Studium przypadku 2: Ibrahim Salem

[Fakt w materiale] Aresztowany w szpitalu (towarzyszył trójce ciężko rannych dzieci). Rozbieranie do naga, przetrzymywanie w wykopie w deszczu, bicie i upokorzenia słowne.

[Fakt w materiale] Transfer do Sde Teiman (52 dni). Kary za ruch i prośby o toaletę; zmuszanie do skandowania „Am Israel Chaj” (po 100 razy), bicie, uderzenia krzesłem, upokorzenia przy udziale osób trzecich.

[Fakt w materiale] Relacje o przemocy seksualnej, w tym gwałtach narzędziami i bolesnych manipulacjach genitaliami przez żołnierki w obecności żołnierzy; niechęć więźniów do mówienia o tym z powodu wstydu.

[Fakt w materiale] Zwolnienie wraz z innymi jako niewinnych; groźby podczas wypuszczania („wojna się nie skończy, dopóki nie zabijemy was wszystkich”, zakaz oglądania się za siebie).

Lekarz–sygnalista i warunki „medyczne” w Sde Teiman

[Fakt w materiale] Izraelski lekarz, który pracował w Sde Teiman, wysłał list do ministra obrony, ministra zdrowia i prokuratora generalnego, alarmując o ryzyku łamania prawa i „rutynowych” amputacjach kończyn z powodu kajdanek wrzynających się w ciało.

[Fakt w materiale] Opis standardu: więźniowie nago, w pieluchach, skuci plastikowymi (potem metalowymi) kajdankami do łóżek 24/7, z opaskami na oczach; karmieni przez słomki; ograniczony i opóźniony dostęp do lekarza; szybkie odwożenie po ciężkich operacjach z powrotem do cel; braki sprzętu i leków; „szpital” z personelem z innych specjalizacji zmuszanym do operacji.

[Fakt w materiale] Oficjalna narracja cytowana w materiale: rzecznik IDF/IPS twierdzi, że zatrzymani mają „wystarczające jedzenie”, „dostęp do toalety”, a skuwanie to efekt „wcześniejszego ataku na personel medyczny”.

[Ocena/komentarz w materiale] Zestawienie praktyki z deklaracjami władz określono jako drastycznie rozbieżne.

Szeroki kontekst zatrzymań i zakres świadectw

[Fakt w materiale] Po 7 października zatrzymywano nie tylko bojowników, ale „wszystkich mężczyzn w wieku poborowym”, osoby z Zachodniego Brzegu, liderów lokalnych społeczności, a nawet obywateli Izraela (Arabów) – niekiedy za posty w mediach społecznościowych wyrażające współczucie dla cywilów z Gazy.

[Fakt w materiale] Raport B’Tselem oparto na 55 relacjach: 30 ze Zachodniego Brzegu, 21 ze Strefy Gazy i 4 od obywateli Izraela. Większość została zwolniona bez zarzutów.

[Fakt w materiale] Autorzy raportu (w cytowanym materiale) mówią o „systemowym i instytucjonalnym” pastwieniu się i torturach: bicie, napaści seksualne, upokarzanie, głodzenie, skrajnie niehigieniczne warunki, pozbawianie snu, sankcje za praktyki religijne, konfiskaty, odmowa leczenia.

[Fakt w materiale] W raporcie przywołano szacunki historyczne: od 1967 r. ponad 800 tys. Palestyńczyków miało trafić do izraelskich więzień (ok. 20% populacji, 40% mężczyzn).

[Ocena/komentarz w materiale] B’Tselem – zdaniem prowadzącego – wiąże to z „dehumanizacją Palestyńczyków” i klimatem społecznym oraz politycznym przyzwoleniem, z przypisaniem odpowiedzialności m.in. ministrowi bezpieczeństwa narodowego.

(Link do B’Tselem – organizacja i strona raportowa). (Haaretz)

Katalog praktyk (według zebranych relacji)

[Fakt w materiale]

  • Bicie: pałki, kolby, kastety, metalowe pręty, kopanie – m.in. w głowę, klatkę piersiową i krocze; „ścieżki zdrowia”.
  • Gaz pieprzowy, granaty hukowe rzucane do cel; psy bojowe spuszczane na skuty personel.
  • Przemoc seksualna: rozbieranie do naga, wkładanie przedmiotów do odbytu, bolesne chwytanie genitaliów; relacje o gwałtach.
  • Upokorzenia religijno-narodowe: zmuszanie do śpiewania „Am Israel Chai”, całowania flagi, bluźniercze frazy, kpiny z modlitw.
  • Pozbawienie snu: głośna muzyka, jaskrawe światła w nocy, ciemność w dzień.
  • Zimno i brud: wyjmowanie szyb, zabieranie koców, brak ciepłej wody i środków higieny; dostęp do zimnej wody z kranu tylko godzinę dziennie (określona pora), co uderzało w możliwość korzystania z toalety i uzupełniania płynów.
  • Głodzenie i zepsute jedzenie, „woda z solą”.
  • Leczenie karą: długie krępowanie, ciasne opaski zaciskowe (gangrena, amputacje), „stanie na jednej nodze”.
  • Zatrzymania nieletnich i chorych, brak odpowiedniej opieki; przypadki śmierci po pobiciach i odmowie leczenia.

Jednostki i narzędzia opresji wspomniane w materiale

[Fakt w materiale]

  • Jednostka szybkiego reagowania izraelskiej służby więziennej (IRF, „Keter” – przydomek przywołany w relacjach).
  • „Force 100” – formacja tłumienia zamieszek więziennych, pojawia się w opisie głośnego przypadku gwałtu w Sde Teiman.
  • IPS – Israel Prison Service (służba więzienna) – w materiałach przytaczane stanowiska, że wszystko odbywa się „zgodnie z prawem”. (Strona rządowa IPS/Ministerstwa Bezpieczeństwa Narodowego: gov.il – przegląd).

[Fakt w materiale] W materiale wspomina się też IDF (Siły Obronne Izraela) i Kneset (ustawowe regulacje dot. zatrzymanych jako „więźniów bezpieczeństwa”, z możliwością przetrzymywania bez aktu oskarżenia i bez kontaktu z prawnikiem przez określony czas). (Oficjalne strony: IDF; Kneset). (The Washington Post)

Przypadki śmierci i dokumenty medyczno-sądowe

[Fakt w materiale] W filmie przywołano m.in. przypadek Taera Abu Asaby – śmierć po pobiciach; relacje współwięźniów, krew z głowy, podejrzenie krwotoku wewnętrznego, wezwanie pomocy ignorowane przez długi czas. W efekcie – śmierć, a następnie próby przypisania winy „bójce między więźniami” (wg relacji z materiału).

[Fakt w materiale] W filmie wspomniano o autopsjach opisanych przez The Washington Post: złamania żeber, urazy śledziony, wstrząs septyczny, niewydolność oddechowa – obrazy zgodne z ciężkimi pobiciami i/lub brakiem leczenia.

Głośna sprawa gwałtu w Sde Teiman i reakcje polityczne/medialne

[Fakt w materiale] W materiale przywołano nagranie z monitoringu (opisywane w izraelskich mediach): więzień wyciągnięty z grupy, otoczony tarczami, gwałt (narzędzie). Ofiara trafia do szpitala z pękniętym jelitem, uszkodzonym odbytem, płucami i połamanymi żebrami.

[Fakt w materiale] Aresztowania żołnierzy z „Force 100” doprowadziły do protestów tłumu domagającego się ich uwolnienia; część ministrów i polityków prawicy stanęła po stronie zatrzymanych żołnierzy; jeden z parlamentarzystów ogłosił, że „jeśli to bojownik Hamasu, wszystko jest dozwolone” (zgodnie z cytowaną w filmie sekwencją).

[Fakt w materiale] W materiale pada wątek medialnej „gloryfikacji” jednego z podejrzanych – publiczne występy, zbiórka na obronę prawną, oklaski w studiu, narracja o „bohaterstwie”.

[Scenariusz możliwy w materiale] Według narracji z odcinka, zjawiska te mają świadczyć o demoralizacji części aparatu państwowego i opinii publicznej, w kontekście trwającej wojny i „odczłowieczenia” wizerunku Palestyńczyków.

„Welcome to Hell” – konkluzje raportu cytowane w filmie

[Fakt w materiale] Autorzy raportu (cytowani w odcinku) kwalifikują opisane działania jako tortury, a w ujęciu prawnym – zbrodnie wojenne, potencjalnie zbrodnie przeciwko ludzkości; opisują ~9000 „więźniów bezpieczeństwa” poddawanych podobnym praktykom (stan na moment przygotowania cytowanego raportu). (Organizacja: B’Tselem). (Haaretz)

[Ocena/komentarz w materiale] Pada apel do instytucji międzynarodowych o natychmiastową interwencję i uznanie aparatu rządowego zarządzającego systemem więziennym za reżim apartheidu – to cytowane stanowisko autorów raportu i komentatorów przywołanych w filmie.

Dodatkowe źródła wspomniane w odcinku (wybór)

  • B’Tselem – organizacja praw człowieka (raport Welcome to Hell). (Haaretz)
  • IDF – Israel Defense Forces (strona główna). (The Washington Post)
  • Kneset – izraelski parlament (strona główna). (Haaretz)

(W odcinku pojawia się też odniesienie do prasy izraelskiej – w tym Haaretz, oraz mediów międzynarodowych – CNN, The Washington Post; przywołane są one jako tła doniesień i relacji – bez wchodzenia w szczegóły konkretnych artykułów w niniejszym opracowaniu.)

Wspomniane w filmie podmioty komercyjne (sponsorzy i partnerzy kanału)

[Fakt w materiale] W części wstępnej autor wymienia: militaria.pl, Legimi (akcja „Czytamy dla Fundacji Rock and Roll”), KFD (suplementy), Pomelo (catering dietetyczny), historiarealna.pl (księgarnia z autografami).
(Linki zgodnie z nazwami marek/podmiotów z materiału – bez wartościujących komentarzy.)

Próbka cytatów kluczowych z materiału (zachowana intencja)

  • „Witajcie w piekle” – powitanie więźniów w Megiddo (według relacji świadka).
  • „Musisz wybrać: noga albo życie. To twój wybór.” – słowa lekarza do więźnia przed amputacją.
  • „Kazali nam śpiewać Am Israel Chai… Ktokolwiek odmówił, był katowany.”
  • „Lekarz bije zatrzymanych, pielęgniarka bije pacjentów” – relacja dyrektora szpitala pediatrycznego Alszifa, więzionego w Sde Teiman.
  • „Za każdą ofiarę 7 października musi zginąć 50 Palestyńczyków. Nie ma znaczenia, czy to dzieci.” – cytat z materiału przypisany byłemu szefowi wywiadu wojskowego (w formie przytoczenia medialnego).

Ramy prawno-instytucjonalne wspomniane w materiale

[Fakt w materiale] W filmie wspomniano o kategorii „więźniów bezpieczeństwa” i przepisach umożliwiających wielo-tygodniowe przetrzymywanie bez aktu oskarżenia i bez kontaktu z prawnikiem.

[Fakt w materiale] W odpowiedziach cytowanych rzeczników i urzędów przewija się teza, że „wszystko odbywa się zgodnie z prawem” i „z poszanowaniem godności” oraz że skargi są możliwe i rozpatrywane.

Odbicie społeczne, medialne i polityczne (według przedstawionych w materiale przykładów)

[Fakt w materiale] Zgodnie z materiałem:

  • część opinii publicznej i polityków gloryfikuje sprawców przemocy;
  • pojawiają się zbiórki na rzecz podejrzanych;
  • niektóre wypowiedzi publiczne legitymizują „wszystko dozwolone” wobec rzekomych bojowników;
  • opisany jest przypadek wywiadów telewizyjnych z podejrzanym żołnierzem, oklaski w studiu i narracja „bohatera”.

[Ocena/komentarz w materiale] Autor filmu interpretuje to jako „demoralizację schodzącą z góry” i „odczłowieczanie” Palestyńczyków.

Zastrzeżenia metodologiczne (przejrzystość)

  • [Fakt w materiale] Opracowanie powstało na podstawie transkrypcji wskazanego odcinka, z zachowaniem jego doboru źródeł i ocennych akcentów.
  • [Fakt w materiale] Cytaty oznaczono cudzysłowem; parafrazy tworzą spójną narrację, ale nie dodają ocen własnych spoza materiału.
  • [Scenariusz możliwy w materiale] Wiele przywoływanych relacji to świadectwa indywidualne (w tym sygnalistów i byłych więźniów); ich łączna masa i powtarzalność mają – w logice materiału – świadczyć o praktykach systemowych.

„Nazwy i oficjalne strony” wspomniane bądź odsyłane w materiale

Uwaga o formacie

To opracowanie zachowuje wszystkie istotne wątki i liczby z nagrania (bez skracania merytorycznych elementów, pomijając jedynie powtórzenia). Cytaty kluczowe wpisano w kontekst narracji, a treść została uporządkowana śródtytułami.

Wnioski:

  • [Fakt w materiale] Z relacji zebranych w filmie wyłania się obraz tortur i nieludzkiego traktowania w Sde Teiman i innych ośrodkach: przemoc fizyczna, seksualna, głodzenie, zimno, deprywacja snu i leczenia.
  • [Fakt w materiale] Większość zatrzymanych w opisanych przypadkach nie miała postawionych zarzutów ani związku z Hamasem i była zwalniana – często okaleczona.
  • [Fakt w materiale] Sygnaliści (w tym izraelski lekarz) i relacje mediów (izraelskich i zagranicznych) wzmacniają wiarygodność obrazu prezentowanego w materiale.
  • [Ocena/komentarz w materiale] Autor i cytowani w filmie komentatorzy kwalifikują te praktyki jako tortury, wskazując na systemowość i przyzwolenie polityczno-instytucjonalne.
  • [Scenariusz możliwy w materiale] Jeśli klimatu „odczłowieczenia” nie odwrócą zewnętrzne i wewnętrzne naciski, eskalacja i bezkarność mogą się pogłębiać.

Tezy:

  • Systemowe nadużycia wobec „więźniów bezpieczeństwa” – teza centralna materiału.
  • Sde Teiman jako symbol „obozu tortur” – wraz z siatką innych placówek.
  • Przemoc seksualna jako element represji.
  • Deprywacja leczenia i „medycyna jako narzędzie” łamania ludzi.
  • Kary, upokorzenia i przemoc rytualna (flaga, hymny, formuły bluźniercze).
  • Brak skutecznej kontroli i realnej odpowiedzialności sprawców.
  • Propaganda i normalizacja w części przestrzeni publicznej (media, politycy).
  • Apel międzynarodowy: kwalifikacja prawna jako tortury/zbrodnie.

Dlaczego warto zapoznać się z filmem?:

  • Kompletny przegląd praktyk stosowanych wobec zatrzymanych (fizyczne, psychiczne, seksualne).
  • Udokumentowane świadectwa: więźniowie, lekarze, sygnaliści, media – mozaika źródeł.
  • Kontekst prawno-instytucjonalny („więźniowie bezpieczeństwa”, brak dostępu do obrońców).
  • Przykłady śmierci w detencji i opisy z autopsji.
  • Szczegółowy case gwałtu w Sde Teiman i reakcje polityczne/medialne.
  • Zarys mechanizmów bezkarności i „rozmywania” odpowiedzialności.
  • Skala historyczna (setki tysięcy zatrzymanych od 1967 r.) w ujęciu cytowanych autorów.
  • Zapis języka dehumanizacji i jego skutków.
  • Przypomnienie, że to relacje na bieżąco z wydarzeń współczesnych – nie tylko z podręczników historii.

Jak Ci się podobał ten wpis?

Średnia ocena 5 / 5. Liczba ocen: 1

Na razie brak ocen.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *